Saffron là gì mà dù có mức giá đắt đỏ tới gần nửa tỷ đồng/kg nhưng người người nhà nhà vẫn săn lùng tìm mua về dùng. Cùng tìm hiểu ngay câu trả lời chi tiết nhất về nguồn gốc, phân loại, giá bán,…của saffron qua những thông tin dưới đây.
Saffron những điều bạn cần biết
Saffron là nhụy hoa nghệ tây sấy khô. Nghệ tây là loại cây lâu năm được trồng từ củ, củ hoa nghệ tây có vòng đời sinh trưởng suốt 8 năm & chỉ trong năm thứ 4 – 5 mới tích lũy hàm lượng dưỡng chất tối ưu và cho ra đời loại saffron cao cấp nhất.
Cây nghệ tây chỉ phát triển khi có đầy đủ ánh sáng mặt trời nên thường được trồng ở những cánh đồng khu vực núi cao, những cánh đồng có độ dốc nghiêng về phía có ánh sáng mặt trời là tốt nhất. Điều kiện thổ nhưỡng để canh tác nghệ tây cũng rất khắt khe, đất trồng phải là vùng đất khô cằn, nhưng dưới lòng đất có mạch nước ngầm, khí hậu khô nóng. Chính điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng khiến cho một khu vực sát cận Iran như Dubai cũng không thể trồng được saffron.
Mỗi năm hoa nghệ tây chỉ nở đúng một mùa vào cuối tháng 10 – 11, hoa nghệ tây sau khi nở phải được thu hái ngay trước khi mặt trời mọc, bởi bức xạ mặt trời có thể làm giảm chất lượng nhụy hoa, những người dân Iran phải thu hoạch liên tiếp 40 tiếng liền trên những cánh đồng hoa để đảm bảo nhụy hoa giữ được dưỡng chất.
Sau khi hoa được thu hoạch xong, lại tiếp tục phải tách nhụy ra khỏi bông hoa. Quá trình này được thực hiện 100% thủ công & cực kỳ tỉ mẩn, cầu kỳ. Mỗi bông hoa chỉ có 3 nhụy, do đó để có được 1kg saffron ước tính cần phải cần hái & tách nhụy 170.000 bông hoa nghệ tây. Cũng do vậy mà giá thành saffron vô cùng đắt đỏ.
Với lịch sử hơn 3.000 năm, saffron được thế giới biết đến là một loại thảo dược quý giá, đem lại nhiều giá trị cho sức khỏe và sắc đẹp. Nếu như trước đây saffron rất hiếm và chỉ được sử dụng cho vua chúa cùng giới quý tộc thì ngày nay những người nông dân Iran đã có những bí quyết để nhân rộng việc canh tác và sản xuất Saffron tại những vùng núi cao phía Đông Bắc Iran.
Dù giá trị của saffron đắt đỏ nhưng chỉ khi tìm hiểu về các công dụng của loại thảo dược kỳ diệu này thì nhiều người mới hiểu được tại sao saffron vừa vào Việt Nam đã trở thành cơn sốt như vậy.
Nhân loại biết đến và sử dụng saffron từ bao giờ
Saffron đã xuất hiện và được dùng như một loại gia vị, thảo dược,…từ cách đây 3.000 năm. Tuy nhiên trước đây chỉ có vua chúa và giới quý tộc, hoàng thân quốc thích mới có thể sử dụng loại thảo dược đắt đỏ này.
Từ năm 1626 TCN, saffron đã được tìm thấy trong các bức tranh trên đảo Santorini (Hy Lạp). Trong các tài liệu ghi chép, các nhà khảo cổ học cũng đã tìm ra thông tin về loại thảo dược giúp “nhuộm da”, “ướp hương” cho Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra chính là saffron,….Như vậy saffron đã xuất hiện từ rất lâu trước đây nhưng không quá phổ biến bởi chúng rất quý hiếm và khó để canh tác, sản xuất.
Tuy nhiên nhờ khoa học phát triển, việc canh tác tập trung được mở rộng và hiện đại nên khoảng vài thập kỷ trở lại đây, người dân các quốc gia Trung Đông đã bắt đầu tìm cách để sản xuất tập trung loại thảo dược quý giá này. Saffron bắt đầu được xuất khẩu sang các nước châu Âu, làm thành phần để bào chế dược phẩm và làm gia vị trong các món ăn truyền thống của ẩm thực châu Âu.
Hiện nay, saffron được trồng phổ biến hơn tại các quốc gia Tây Nam Á (Iran, Ả rập,…), Đông Á (Tây Tạng Trung Quốc), một số vùng ở châu Âu,…
Tuy nhiên nhờ điều kiện khí hậu và đất đai thích hợp nên tới nay Iran vẫn được xem là quốc gia sản xuất saffron nhiều nhất và cho chất lượng tốt nhất. Iran được ví là “thủ phủ saffron” với gần 90% sản lượng saffron trên toàn thế giới cùng hàng trăm dòng saffron khác nhau. Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc FAO cũng công nhận saffron Iran là loại tốt nhất thế giới.
Có bao nhiêu loại saffron
Nếu phân loại theo chiều dài, Saffron sẽ được chia thành 5 loại: Saffron Negin (cao cấp nhất), Saffron Sargol, Saffron Pushali, Saffron Bunch, Saffron Konj. Dưới đây là thông tin chi tiết về 5 loại saffron này.
Saffron Negin
Saffron Negin là loại cao cấp và đắt đỏ nhất. Sợi này được lấy nguyên từ phần chấm chân vàng (chỗ gốc giao 3 sợi nhụy) cho tới phần ngọn đỏ phía trên.Do có phần chấm chân vàng nên sợi có hương thơm đậm và chất dinh dưỡng cũng cao hơn hẳn so với các loại khác.
Saffron Sargol
Sargol (Allred) là những sợi chỉ lấy phần màu đỏ phía trên và hoàn toàn không có chút chân vàng nào. Sợi có màu đỏ đậm, cường độ màu sắc cao, nhưng không thơm và không nhiều dưỡng chất như loại Negin. Ngoài ra do không có phần chấm chân vàng nên loại này cũng dễ bị làm giả bằng cách tẩm ướp màu hơn so với Negin.
Saffron Pushali
Saffron Pushali là loại sợi được cắt sâu hơn Negin nên cũng dài hơn và có nhiều chân vàng hơn. Do phần chân vàng dài nên trọng lượng bị tăng lên khá nhiều tuy nhiên chất lượng kém hơn vì vậy nó có giá thành rẻ hơn cả Negin và Sargol (Allred).
Saffron Bunch
Bunch hay còn được gọi là Dasteh đây là loại sợi saffron bao gồm cả phần chân nhuỵ lẫn đầu nhuỵ, nguyên vẹn y như khi mới hái. Tuy nhiên do phần chân vàng dài gấp nhiều lần nhuỵ cho nên loại này rất rẻ và cũng không phổ biến.
Saffron Konj
Konj là loại phần gốc màu vàng hoặc trắng (hoàn toàn không có sợi đỏ) được cắt ra sau khi người ta sản xuất các loại Negin, Allred, Pushali, loại này không còn giữ được quá nhiều giá trị dinh dưỡng nên rất rẻ.
Giải mã giá thành của saffron
Saffron là gì mà được mệnh danh là “vàng đỏ” Trung Đông? Chính bởi mức giá siêu đắt đỏ của loại thảo dược này. Trung bình 1kg saffron có giá tới khoảng 150 triệu – 450 triệu đồng/kg. Vì lí do gì loại thảo dược này lại đắt đỏ tới vậy?
Do mức độ quý hiếm
Tuy saffron đã được chuyển sang mô hình canh tác tập trung tại một số quốc gia nhưng sản lượng saffron thu được qua mỗi mùa vụ chỉ được rất ít. Mỗi bông hoa nghệ tây chỉ có đúng 3 sợi nhụy, như vậy để có 1kg saffron phải cần tới 170.000 bông hoa, gần như là cả cánh đồng nghệ tây chỉ thu được 1kg saffron.
Để dễ hình dung có thể hiểu, cùng trên diện tích 4.000m2 đất nếu trồng các loại cây như thì là hoặc hạt bạch đậu khấu bạn có thể thu về tới 600kg thì là, 350kg bạch đậu khấu nhưng chỉ thu về được đúng 0.5kg saffron. Diện tích đất trồng, chi phí nhân công, chi phí chăm sóc, thu hoạch,….không quá khác nhau nhưng sản lượng lại khác biệt quá lớn. Sự chênh lệch này là một trong những lí do saffron luôn nằm trong loại top những thảo dược đắt đỏ nhất thế giới.
Canh tác, thu hoạch 100% bằng thủ công
Cây hoa nghệ tây là loại cây không có khả năng tự sinh sản. Để trồng được nó, người dân phải cấy ghép thủ công từng củ giống một và chăm bón cây liên tục từ khi cấy củ vào đất cho tới khi thu hoạch hoa.
Không chỉ canh tác thủ công, toàn bộ quá trình thu hoạch của saffron đều thủ công vô cùng tỉ mỉ và mất công sức. Hoa phải được hái trước khi mặt trời mọc, để dưỡng chất trong sợi nhụy không bị bức xạ của ánh nắng mặt trời làm mất đi. Trung bình một người dân phải mất tới 40 giờ để thu hoạch hoa nghệ tây thô. Sau đó hoa được đưa về nhà máy, tiếp tục được tách thủ công khỏi cánh hoa và ngắt bỏ phần chân nhụy vàng để thu được sợi Saffron Negin vẫn thường thấy trên thị trường.
Yêu cầu khắt khe về thổ nhưỡng, khí hậu
Saffron được trồng tại cả các quốc gia Tây Á, châu Á và một số nước châu u, nhưng không phải ngẫu nhiên mà chỉ có saffron tại Iran mới có chất lượng và hương thơm tuyệt hảo nhất.
Nghệ tây là cây rất kén đất trồng. Chúng chỉ thích hợp sinh trưởng tại nơi có điều kiện khí hậu khô nóng khắc nghiệt, nền đất khô, ít mưa, nhưng đất vẫn tơi xốp và dưới lòng đất phải có mạch nước ngầm, cung cấp nhiều độ ẩm.
Cây hoa chỉ phát triển khi có đầy đủ ánh sáng mặt trời nên thường được trồng ở những cánh đồng khu vực núi cao, những cánh đồng có độ dốc nghiêng về phía có ánh sáng mặt trời là tốt nhất. Chính vì vậy khu vực Mashhad, Khorasan cũng là nơi tập trung nhiều cánh đồng và nhà máy sản xuất saffron nhất trên toàn thế giới.
Với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng khắt khe này, nên kể cả một khu vực sát cận Iran như Dubai cũng không thể trồng được saffron mà buộc phải nhập khẩu từ Iran về.
Người dân Iran tin rằng chính sự khắc nghiệt của thiên nhiên đã tạo nên những cây nghệ tây có sức sống mãnh liệt nhất, thấm đẫm tinh hoa đất trời và cho ra những sợi nhụy tinh túy, tích tụ những dưỡng chất tốt nhất cho sức khỏe con người.
Với những chia sẻ sau đây hi vọng mọi người có một cái nhìn hoàn chỉnh về saffron – nhụy hoa nghệ tây một sản phẩm tốt cho sức khỏe của bạn.
Theo saffron.vn
Cập nhật các thông tin sức khỏe & mua hàng:
Tham khảo thêm sản phẩm khác
